Lên trời hỏi về cái nghèo
Bài này em thường nghe bố em ngâm nga, nghe mãi thành thuộc, ngẫm cũng thấy hay hay
THĂNG THIÊN VẤN BẦN
(Lên trời hỏi về cái nghèo)
Thùy năng chỉ thị thôi vân lộ
Ngũ tướng bình bộ thượng thanh thiên
Chợt nhớ xưa tý hội khai thiên
Thế mới biết được nhất nguyên nơi trời ở
Hỏi quê quán nhà trời đâu hử
Có tiện đường ta thử lên chơi
Hỏi đông tây cổng ngõ nhà trời
Cấn môn xuất nhi đoài môn nhập
Nẻo thăng thiên cung bậc ngại ngùng thay
Theo văn minh lên gặp hội này
Dương thẳng cánh tầu bay không mấy chốc
5 giờ sáng tầu lên tới đấy
Rạng đông rồi trời mấy rõ ra
Chắp tay vái lạy trời già
Trời mới hỏi đi đâu mà sớm thế?
Thưa rằng: dương gian sự thể
Lên kêu trời dạy để được hay
Sao trời chung mà lại riêng tây
Cho bôn bã lòng này chi lắm tá
Đồng thì thiên quang đồng thì dạ
Kỷ nhân phú quý kỷ nhân bần
Trời sinh ra , ai cũng là thân
Người giầu có kẻ khó khăn chi kể xiết
Sao trời để chỗ ăn thì không hết
Chỗ thì lần đến mệt cũng không ra
Thế mà trời ở công à ?
Trời lại bảo trời sinh là trời dưỡng
Trời đỏ mặt mắng thằng nói bướng
Của đứt dây rơi xuống chỗ con nhà
Ta xem mình phong dạng nho gia
Người học thức sao mà không nhớ sách
Chữ “nhân tâm” con phải nên xem cho minh bạch
“Tự kỷ lai cầu” còn trách chi ông
Tạo hóa nay cân nhắc rất là công
Người học thức nhẽ đâu ông có phụ
Con thường nghe
“súy tủng ấm á gia hào phú
Trí tuệ thông minh cước thụ bần”
Tỷ lị chi những kẻ phi nhân
Thì quân tử đa truân ai chăng tá
Nó vụng dại mà không cho nó khá
Số nó hèn làm chẳng nên ăn
Con khôn ngoan giầu có khó khăn
Tay tháo vát tảo tần rồi cũng đủ
Sau gặp hội “giảo long đắc vũ”
Cũng đỉnh chung mà cũng cân đai
Ta đã cho ta có bảo ai
Thế mới biết không sai tay tạo hóa
Ai giầu bằng Thạch Sùng kia tá
Ta ngoảnh đi “ tiên phú hậu bần”
Ai nghèo bằng MôngChính, Mãi Thần
Ta ngoảnh lại “tiền bần nhưng hậu phú”
Việc hạ giới nên nghe ta khuyên nhủ
Hãy quay về bảo lũ nhân gian
Đừng thấy khó mà dạ phàn nàn
Đừng nghĩ có đã toan vắt vẻo
Con có túng giờ con gắng chịu
Chữ cố cùng giữ đạo tin ngay
Đừng nên ăn ở nghiệt cay
Đừng chắc phú quý có ngày dương mắt ếch
Ngèo như con đã ai ăn đứt
Tiền bạc nghèo tai mắt có nghèo đâu
Hãy trở về nghĩ lại cho sâu
Đừng nông nổi ghen giầu mà ngại khó
Nó khinh ta mặc thây quách nó
Con có tài rồi sẽ có vinh hoa
Chớ oán trời trách lẫn người ta
Thế mới gọi là người học thức
Nghe khuyên nhủ đã khuây buồn bực
Lạy trời già tạ đức cao minh
Quay tầu ra thẳng lối vân trình
Dương thẳng cánh xuôi miền hạ giới
Việc túng bấn bỏ qua không nghĩ ngợi
Ta có trời, trời lại có ta
Nhẽ đâu mãi thế này a.
