Nguyên văn bởi
anhngoc
TAM MỆNH THÔNG HỘI
Quyển 1 :
_ Nguyên Tạo Hóa chi Thủy :
* Lảo Tử nói : ban đầu tạo hóa , trước chẳng có trên trời đất mà là mẹ của vạn vật hổn độn mà thành , hửu hình sanh ở vô hình ; thuở ban đầu trời đất có thái dịch , có thái sơ , có thái thỉ , có thái tổ . Thái dịch thì chưa có khí , thái sơ thì khí bắt đầu , thái thỉ thì mới tượng hình , thái tổ thì mới tượng chất . Khí với hình và chất hợp mà chưa tan nên gọi là hỗn luân . Trong lịch kỷ nói khi chưa có trời đất thì hỗn độn như kê tử .Trong dịch nói : dịch có thái cực sinh lưỡng nghi , lưỡng nghi sinh tứ tượng , tứ tượng sinh bát quái ,bát quái định ra cát hung .
*Dịch tử nói thái cực tức là trước khi phân chia trời đất , nguyên khí hổn độn làm mị không . Tuyền tử nói : thái sơ tức là cái lý ban đầu vậy , thái hư tức là cái khí ban đầu , thái tổ tức là cái tượng ban đầu , thái tổ tức là khởi đầu của số , thái cực thì kiêm gồm cả lý khí tượng số vậy , do số mà luận ngôn , có thể thấy trước cả hỗn luân chỉ có một khí hỗn hợp u minh hôn muội mà cái lý chưa từng ở trong ấy , cùng với đạo là một đó là thái cực . Trang tử hành đạo lấy thái cực làm đầu , gọi là thái cực tức chỉ về thiên địa nhân khí , và hình đã đủ mà chưa có tên danh , mà đạo lại khác tức huyền không để vật trước cả thái cực , không biết đạo tức thái cực , thái cực tức là đạo , lấy theo lẽ thông thường mà nói tức là đạo , lấy tột cùng của lý tức là thái cực ,sao lại thường có hai điều vậy ? cứ xem Châu tử nói ra sự kỳ bí và chu tử diễn giải phân minh , biết rõ cái lý của thái cực mà với khí tự không tương ly vậy; gọi là thái cực tức âm dương động tỉnh mà bổn thể thì không rời khỏi hình khí và rất đoan chính , biến hóa vô cùng mà lại chính xác , một động một tịnh căn gốc tương hổ ,phan âm phân dương lưỡng nghi rõ ràng , nghi tức là vật vậy ; thường thì vật chưa từng đối lập mà cũng chưa từng độc lập , trời sinh ra mà trở lại theo đất ,đất mang hình mà trở lại theo trời , trời đất có lý khí âm dương là vậy . Có khí thì có hình ,trời đất không sanh nơi trời đất mà sanh ở âm dương ; âm dương không sanh nơi âm dương mà sanh ở động tịnh , động tịnh không sanh nơi động tịnh mà sinh ở thái cực , bởi thái cực tức là cái căn bản tự nhiên vi diệu vậy ; động tịnh thì nương thừa theo sự hoạt động âm dương là nguồn gốc sở sanh vậy . Thái cực hình mà thượng đạo , âm dương hình mà hạ khí vậy ; động tịnh không chừng , âm dương không trước , đó là sự lập thành của tạo hóa vậy . ( CÒN TIẾP )