Nguyên văn bởi
anhngoc
_ Nguyên Tạo Hóa chi Thủy (tiếp theo)
* Trương cửu Thiều nói : luận về việc trời đất sanh thành nhân vật thì ban đầu do khí hóa mà sau đó là hình hóa tức gọi là trời đất khí sanh . Còn nói về nhân vật kết thai thành hình thì đầu tiên do tụ khí tinh sau đó mới có vật , Chu tử gọi đó là tinh âm dương khí kết tụ lại mà thành hình vật vậy . Nói vậy tức người , vật , khí , hình tất cả đều không ngoài âm dương mà ra . Bẩm mệnh đã do âm dương mà sanh thì người chẳng thể đổi khác được , chẳng có năng lực gì , Vậy là có sanh mà giàu nghèo , có sanh mà quý mà tiện , có sanh mà thọ mà yểu , có sanh mà phú quý đầy đủ , mà có bần tiện cơ hàn , có sanh thọ mà trở thành yểu , có sanh yểu mà trở lại thọ . Như vậy tuy do nơi sở tích mà cũng do nơi sở tánh nên cổ nhân có câu “ nhân nặng thắng thiên vậy “, nhung nếu do nơi tánh mà được thì suốt đời phú quý hoặc suốt đời bần tiện , thọ yểu thế nào đều vậy mà chịu ; nếu cổ nhân lại nói mệnh không thể chuyển , như vậy sở tích không chuyển gọi là mệnh , sở tánh không chuyển gọi là nhân , lại có người tuy cũng là do trời đất mà sanh , cũng có bát tự ngũ hành giống nhau nhưng vì sao kẻ thì phú quý trường thọ kẻ thì bần tiện yểu mạng . Đáp rằng : hai khí âm dương lúc giao cảm thọ nhận chân tinh ngưng kết thành thai gặp lúc khí hậu trời đất thanh sáng thì bẩm chất hiền nhân trí giả ; nếu gặp lúc ô trược thì bẩm chất ngu độn hèn kém . Vậy như mà có phú quý song toàn là do đầu tiên tiếp nhận được thanh khí trời đất , sinh ra lại gặp thời đắc lịnh , kiêm có tài quan hanh thông , lộc mã vượng tướng nên vận hạn đại cát tường , dù cho có chút ít không may cũng chẳng vào hạng bác tạp . Còn hạng bần tiện thấp hèn bởi do tiếp nhận trược khí trời đất , lại sinh không gặp thời đắc lịnh , gặp hình xung bác tạp không một chút thuận mỹ thì dù không bị họa hoạn lâm tổn cũng khó tránh được trầm trệ bần cùng . Lại cũng có hạng phú mà bần , bần mà phú , quý mà tiện , tiện mà quý , thọ mà yểu , yểu mà thọ . Lại có hạng là quý hiễn mà trở thành bần tiện hoặc là bần tiện mà trở thành hiễn quý , đó bởi người trong trời đất chẳng thể giống nhau . Tứ thời ngũ hành thiện chánh được mất , trước sau sâu cạn của khí vận mà tạo nên vậy , cho nên đang lúc nguyên khí thanh nhẹ mà sanh gặp khí thời suy bại nên vận mệnh phải bị hưu tù , giàu thì bị tổn thất tài sản , quý thì bị cách chức thôi vị , thọ trở thành yểu vậy ; ngược lại nguyên khí ô trược mà sanh gặp thời trung hòa đắc lệnh , vận thế vượng tướng thì bần chẳng lâu trở thành phú , hèn chẳng lâu trở thành quý .
Tuy nhiên xét rằng nhân định thắng thiên , mạng được trung hòa , tánh có tích thiện nhưng sao không chỉ người ấy được hưởng phước mà con cháu đời sau cũng được vinh hoa phú quý ; trái lại mạng vận thien lệch , tánh chất tích ác mà con cháu đòi sau cũng vẫn bị mang họa . Theo đó mà nói thì tuy hệ thuộc mệnh cũng tại nơi người tích hay không tích mà thôi . Trong dịch nói : nhà có tích thiện tức hưởng phước có dư , nếu tích ác thì chắc phải chịu ương họa có dư là nghĩa ấy vậy .
( Còn tiếp )