Quán Văn Thơ - Huyền không lý số

[Ducminh]

Khoảng năm 1994 - 1995, khi khai quật một ngôi mộ cổ ở Trung Quốc, các nhà khảo cổ đã có 1 phát hiện khá đặc biệt
Khi mở vỏ quách và nắp ván thiên chiếc quan tài chạm chổ công phu bằng gỗ ngọc hương dày hàng tấc người ta hết sức kinh ngạc khi tìm thấy tấm gỗ quí đặt trên ngực 1 thiếu nữ, miếng gỗ khắc một bài thơ kỳ lạ chứa đựng một thiên tình sử bi thương , đọc lên thấy tim mình như thắt lại . Nội dung bài thơ nguyên bản như sau:

Quân sinh ngã vị sinh

Ngã sinh quân dĩ lão

Quân hận ngã sinh trì

Ngã hận quân sinh tảo

Chỉ có 4 dòng , 20 âm tiết và vẻn vẹn chỉ có 9 từ nhưng được lặp lại nhiều lần ; trong đó chữ HẬN : 2 lần chữ SINH : 5 lần . Cặp từ QUÂN - NGÃ lặp lại đến 8 lần đã tạo ra hiệu ứng rất đặc biệt . 20 âm tiết trong bài thơ người đọc thấy không thừa không chán không nhàm trái lại nó nhấn mạnh nỗi bất hạnh , nỗi đau thêm da diết khắc nghiệt và số phận thêm bi thương .
Nghệ thuật dùng điệp từ khéo léo

Bài thơ rất khó dịch bởi lời thơ quá ngắn , ý thơ quá cô đặc , ngôn từ quá chặt chẽ
Có nhiều bài dịch nhưng chưa bài nào lột tả hết được ý vị sâu sắc của bài thơ­ . Dưới đây có lẽ là bài dịch được cho là thành công hơn cả:

"Chàng sinh, thiếp chửa chào đời

Thiếp sinh, chàng đã già rồi còn đâu

Chàng buồn vì thiếp sinh sau

Bởi chàng sinh sớm, thiếp sầu ngàn thu "