Nhạc sĩ Văn Giảng - Ai về sông Tương

[hoa mai]

[IMG]http://www.tivituansan.com.au/Uploads/EditorImage/13052013/2051335333.jpg[/IMG]
Bức hình vợ chồng nhạc sĩ Văn Giảng chụp năm 1949, tới nay ông còn giữ
[IMG]http://www.tivituansan.com.au/Uploads/EditorImage/13052013/2051334944.jpg[/IMG]
Nhạc sĩ Văn Giảng tại nhà riêng ở Footscray (tháng 4/2011). Hình: Huy Phương/NV

Trên báo in số 1410 phát hành ngày 3.4.2013 trong mục “Những nhạc sĩ gốc Huế”, TVTS đã đăng bài viết về cuộc đời và sự nghiệp của nhạc sĩ lão thành Văn Giảng. Hôm nay đọc phân ưu đối với gia đình ông Ngô Văn Giảng trên bổn báo, TVTS mới được biết rằng nhạc sĩ Văn Giảng vừa qua đời ngày 9 tháng 5 năm 2013, hưởng thọ 89 tuổi.



Để tưởng nhớ người nhạc sĩ đóng góp nhiều cho nền âm nhạc của Việt Nam, TVTS Online xin trích đăng lại những bài viết nói về vị nhạc sĩ vừa mới qua đời và cầu cho hương linh ông sớm tiêu diêu miền cực lạc.





VĂN GIẢNG (1924-2013)



Đường trường xa muôn vó câu bay dập dồn



Đoàn hùng binh trong sương lướt gió reo vang



Đi đi đi, lời thề nguyền, tung gươm thiêng, thi gan trai



Đời hùng cường quyết chiến đấu đoàn quân ra đi...



Trên đây là lời ca 8 trường canh đầu của bài hành khúc "Lục Quân Việt Nam" của Văn Giảng mà mọi người Việt Nam, từ cậu học sinh đến anh tân binh ở quân trường cũng như tất cả quân nhân Việt Nam Cộng Hòa đều biết. Bài hát được tác giả viết vào năm 1950 với cung Ré trưởng, khi được đồng ca bởi một số đông người, đem lại cho người nghe một cảm giác như hăng say cương quyết, như nung chí anh hùng:



...Phá tan tành ầm ầm đoàn quân xông pha



Thét oai linh tung gươm giết tan quân thù



Đoàn hùng binh say sưa nhìn trong trời sương



Ta anh hùng đời đời lục quân Việt Nam...



Nhạc sĩ Văn Giảng sinh ngày 12 tháng 5 năm 1924 tại Huế trong một gia đình trung lưu. Thừa hưởng năng khiếu thiên phú gia tộc về âm nhạc vì ông nội của Văn Giảng cũng là một nhạc sĩ cổ nhạc rất giỏi cho nên Văn Giảng cũng có khiếu về âm nhạc từ lúc nhỏ và ngày còn bé, nghe người ta chơi một loại nhạc khí nào là ông có thể về mò mẫm tự học lấy và thành công trong việc xử dụng loại nhạc khí đó (1). Cũng như mọi người thích âm nhạc và quyết tâm chơi nhạc, loại đàn dễ học nhất cho mọi người là đàn mandoline, nhạc sĩ Văn Giảng cũng vậy, khi bắt đầu ông học đàn măng cầm và sau đó lần đến lãnh vực tây ban cầm.



Có một người bạn lớn tuổi hơn ông biết đàn tây ban cầm, Văn Giảng muốn tầm sư học đạo, đến nhà ông này để nhờ chỉ dạy nhưng người này bắt ông phải trả công bằng một cây đàn guitare. Làm gì có tiền ở lứa tuổi còn nhỏ? Văn Giảng về nhà tìm tòi tự học lấy và chỉ một thời gian sau, ông vượt qua tài nghệ của ông "thầy hụt" kia và ông này phải nhờ Văn Giảng chỉ lại cho. Nhờ có biệt tài như vậy mà nhạc sĩ Văn Giảng có thể xử dụng rành rẽ nhiều nhạc khí cổ kim, trở thành một nhạc sĩ tài giỏi và đào tạo rất nhiều môn sinh có trình độ sau này.



Không những chỉ trong lãnh vực âm nhạc mà thôi, nhạc sĩ Văn Giảng còn nổi bật trong lãnh vực văn hóa, mọi thứ, mọi việc ông đều tự học như vừa làm giáo sư âm nhạc ở Huế, ông vừa tự học để rồi sau đó lặn lội vào Saigon thi lấy bằng tú tài và bằng cử nhân.



Ông tốt nghiệp Anh văn ở Hội Việt Mỹ và trúng tuyển cuộc thi tuyển sinh viên nghiên cứu về âm nhạc ở ngoại quốc, được xuất dương du học tại trường Âm nhạc lớn của Hoa Kỳ ở Hawaii và Bloomington. Ở Hoa Kỳ, Văn Giảng đã tốt nghiệp với lời khen của Ban Giám khảo và được cấp thêm học bổng để nghiên cứu bậc cao học âm nhạc. Sau đó ông trở về nước và được đề cử làm Giám đốc trường Quốc gia Âm nhạc Huế.



Phần đông những sáng tác của nhạc sĩ Văn Giảng thuộc loại hùng ca như "Thúc Quân" (1949), "Lục Quân Việt Nam" (1950), "Đêm Mê Linh" (1951), "Quân Hành Ca" (1951), "Qua Đèo" (1952), "Nhảy Lửa" (1953) v.v... nhưng ít người được biết nhạc sĩ Văn Giảng còn có một biệt hiệu khác là "Thông Đạt" với ca khúc bất hủ "Ai Về Sông Tương" mà mọi người trong giới học sinh, sinh viên và ở lứa tuổi 40 trở lên đều biết:



Ai có về bên bến sông Tương



Nhắn người duyên dáng tôi thương



Bao ngày ôm mối tơ vương



Tháng với ngày mơ nhuốm đau thương



Tâm hồn mơ bóng em luôn



Mong vài lời em ngập hương...



Bài ca này được tác giả viết vào năm 1949 với cung La trưởng, uyển chuyển tha thướt trong phần lời lãng mạn, trữ tình, là một bản nhạc gối đầu giường, nằm lòng của thanh thiếu niên nam nữ trong những thập niên 50 - 60.



Về ca khúc này, có một câu chuyện khá thú vị như sau: Trong những thập niên 1940, 1950, ở Huế ai ai cũng biết ông Tăng Duyệt, giám đốc nhà Xuất bản Tinh Hoa Huế (xin đừng lẫn lộn với nhà xuất bản Tinh Hoa miền Nam ở Saigon do nhạc sĩ Lê Mộng Bảo làm giám đốc) in ấn và phát hành một số nhạc phẩm ít oi của thời đó.



Là nhạc sĩ, đương nhiên Văn Giảng chơi thân với ông Tăng Duyệt vì một số hành khúc của ông đều do nhà xuất bản Tinh Hoa Huế của ông Tăng Duyệt ấn hành. Một hôm trong lúc vui miệng, ông Tăng Duyệt có ngụ ý bảo rằng nhạc sĩ Văn Giảng chỉ viết được những bài hùng ca thôi còn về những bài tình ca không phải sở trường của Văn Giảng.



Nghe vậy hay vậy, không cần phải trả lời. Nhạc sĩ Văn Giảng về nhà, âm thầm lấy giấy bút viết bài "Ai Về Sông Tương", không ghi tên tác giả là Văn Giảng như mọi khi mà đề tên tác giả là Thông Đạt (2), một bút hiệu mới toanh trong làng tân nhạc Việt Nam thời đó. Bản "Ai Về Sông Tương" được tác giả Thông Đạt gửi đến các đài phát thanh ở Hà Nội, Huế và Saigon và cả nước đều nghe "Ai Về Sông Tương" của Thông Đạt trong thời gian sau đó:



...Thu nay về vương áng thê lương



Vắng người duyên dáng tôi thương



Mối tình tôi vẫn cô đơn



Xa muôn trùng lưu luyến nhớ em



Mơ hoài hình bóng không quên



Hương tình mộng say dịu êm...