Nguyên văn bởi
tieudao
Bài viết về hoàng bạch khí của cụ ASVN đây, bác Phạm văn Trí.
Triền giản nhị thủy giao Hoa Tung (10).
Tương kì âm dương quan lưu tuyền (11).
Bốc thế bốc niên trạch đô cung (12).
Tấn thế cảnh thuần truyền thử thuật (13).
Diễn kinh lập nghĩa xuất Nguyên Không (14).
Chu tước phát nguyên sanh vượng khí (15).
Nhất nhất giảng thuyết khai ngu mông (16).
“Ở trái đất chỉ có hai loại khí là:
Hoàng khí là cái Thổ khí (hơi đất) ở trong Đại khối (tức là Địa cầu)
Bạch khí là cái thủy khí (hơi nước) ở các sông hồ suối, lạch v.v…
Cái Bạch khí làm giới hạn (ranh giới) cho Hoàng khí ở trong đất. Hai loại khí đều đi liền nhau mà phân làm hai đường. Hoàng khí đi đến chỗ nào gặp Bạch khí thì đứng lại (gọi là chỉ khí).
Bạch khí ví như tường thành, Hoàng khí như mây khói, hoặc ví Bạch khí như cái túi bọc, Hoàng khí như thứ lương ăn.
Địa lý gia, lập cục địa, phải dựa theo nước để thừa cái Thổ khí chí (khí đứng lại)
Bạch khí làm cái dẫn khứ ( dẫn đi), Hoàng khí làm cái tùy hành (đi theo). Hễ thấy nhiều cái Dẫn (Bạch khí) giao nhau (hội thủy ) thì những cái Tùy (Hoàng khí) khắc dừng lại. Nên thủy cần phải hợp lại.
Bạch khí trôi thẳng đi, thì cái Hoàng khí cũng theo thẳng đi, Bạch khí nhu động ( đi ngoằn ngoèo) thì Hoàng khí Oanh hồi (đi quanh co). Hễ thấy quanh co thì khí tụ, thẳng tuột thì khí tán. Bởi vậy thủy muốn được khúc chiết (gẫy khúc hoặc khúc uốn cong). Một lần gặp Bạch khí là Hoàng khí một lần đứng lại, hai lần gặp là hai lần đứng lại, nhiều lần gặp là nhiều lần đứng lại, càng nhiều lần thì càng được hậu khí, ít lần gặp thì ít khí, tức là bạc (mỏng). Vì vậy thủy muốn được có nhiều lần thì mới là thủy quý, hữu tình đặc biệt.
Nếu Bạch khí trường ngạnh (Thủy thẳng đườn), thì Hoàng khí dầu chí, nhưng không có chỗ nương tựa, không chỗ bám vịn thì lại tán đi, nên phải có chi nhánh đâm ngang ra thì mới lưu giữ được. Vậy thủy muốn có nhiều ranh giới, nhưng nhiều ranh giới mà bình trực (bằng phẳng thẳng đườn) thì lững phút chốc lại đi luôn. Nên cần được bao vây, chỗ kết huyệt mà được thủy có sơn sa bao vây, thì cả bên Tả bên Hữu khí đều quay về.
Nếu thủy đoạn tế (đứt thủy rồi), mà là cho thủy nguyên ( nguồn nước) thì cái Hoàng khí đượcnhiều cái thủy câu (bão lại) thì tốt. Gặp chỗ đoạn thủy mà có cửa chảy đi thì khí dầu theo cửa ấy mà đi ra, thì không được gì hết. Khí bất xuất (là khí không bị tiết xuất) thì thu được tất cả. Cho nên cái thủy thì muốn cho nó lưu thông, không phóng đi hết.
Như cái tiểu thủy ở đằng Nam, cái đại thủy ở đằng Bắc, ta tuy tựa vào Nam, nhưng chẳng phải chí chuyên một cái ở đằng Nam. Cái Tiểu thủy ở đằng Đông, cái Đại thủy ở đằng Tây, ta tuy dựa vào bên Đông, nhưng chẳng phải chí chuyên về Đông, phải xem cái tính thân sơ, cái thế chủ, khách, nên biết cái nào là Thân, để mà đón sơ. Cái nào là chủ để mà nghinh khách.
Vậy nên ở bên rìa Đại giang, đại hồ mà thấy cái ngoại khí và cái nội khí giao hoành ( tức là cái Đại thủy có cái tiêu thủy nó đâm ngang vào, đó là tủy giao hợp) thì chỗ ấy không nên bỏ, có thể kiến đô lập ấp, nhưng phải liệu lượng cho quân bình (đều cân bằng nhau) chứ chẳng phải lấy một cái thủy, phải tác dụng cả hai cái thủy.
Ở chỗ có núi cao rừng rậm, cao ngất như tường thành, lũy quách ở về phương nào, cũng đều đủ lấy đó làm hồi phong phản khí từ cao xuống thấp, áp cách cái Hoàng khí quay lại trở về nhà mình, cả những Kiều lương, Đao lộ, thường thường có xe ngựa, người qua kẻ lại, cũng đủ làm Chấn động Hoàng khí. Hễ động thì khiến nó dẫn lại, tĩnh thì hãn (ngăn) nó đứng lại. Như vậy thì cái Bạch khí chả là khí vô hình sao? Chả là chu tước sinh vượng khí ah? Ta không đi tìm cái chân dương trong đó thì không lẽ đi tìm ở đâu?”